Miejski portal informacyjny:
Koszalin, Będzino, Biesiekierz, Bobolice, Manowo

Tagi:  Köslin koszalin listopad 1918 Krótkie streszczenie artykułu:  W dniu, gdy w dalekiej Francji podpisywano dokument kończący I wojnę światową, a w Warszawie rodziło się niepodległe państwo polskie, mieszkańcy niemieckiego Köslina usiłowali normalnie żyć, obserwując z daleka dramatyczne wydarzenia historyczne. Kategoria:  Historia Koszalina Treść:  Kiedy cztery lata wcześniej żołnierze koszalińskiego 54. pułku piechoty wyruszał walczyć na frontach wojny światowej, mieszkańcy miasta żegnali ich z entuzjazmem, który opanował wówczas całe Niemcy. Wojna miała trwać tak krótko, że dziennik Kösliner Zeitung odliczał tygodnie jej trwania. Z czasem okazało się, że żołnierze nie wrócą na gwiazdkę do domu, a życie stawało się coraz trudniejsze. Z powodu brytyjskiej blokady gospodarczej w sklepach zaczęło brakować towarów przemysłowych i żywności, a ceny wzrosły. Coraz liczniejsze były kradzieże i włamania. Pół roku po wybuchu wojny wprowadzono kartki na chleb, a w późniejszym okresie również na tłuszcze, ziemniaki i mleko. Gospodarka niemiecka próbowała radzić sobie z niedoborem produkując tzw. „ersatze" czyli zamienniki. To właśnie podczas I wojny światowej w Niemczech pojawiło się 11 tys. produktów zastępczych, w tym np. 837 rodzajów bezmięsnych kiełbas i 511 rodzajów kawy z różnymi dodatkami. Koniec Wielkiej WojnyW czwartym roku wojny całe Niemcy były pogrążone w nędzy. Co prawda po rewolucji w Rosji sytuacja na froncie wschodnim ustabilizowała się, a w marcu 1918 armia niemiecka rozpoczęła we Francji ostatnią wielką ofensywę, ale nie zakończyła się ona spodziewanym zajęciem Paryża i została zatrzymana. Latem do kontrofensywy przystąpiły państwa Ententy zmuszając Niemców do cofania się. Stało się oczywiste, że wojna była przegrana. W tej sytuacji próba desperackiego wysłania niemieckiej floty wojennej przeciwko Anglikom zakończyła się buntem marynarzy, który przerodził się w rewolucję w całych Niemczech. 9 listopada cesarz Wilhelm II abdykował i uciekł do neutralnej Holandii, a w całym kraju na wzór bolszewickiej Rosji zaczęły powstawać Rady Robotniczo-Żołnierskie. Taka rada powstała również w Koszalinie 11 listopada 1918 r. Tego samego dnia naczelne dowództwo armii niemieckiej, zdając sobie sprawę z braku dalszych możliwości prowadzenia wojny, podpisało rozejm będący wstępem do kapitulacji. KlęskaZapis tamtych dni uwieczniony został w zachowanych egzemplarzach Kösliner Zeitung, przechowywanych w koszalińskim Archiwum Państwowym. Ówcześni czytelnicy dowiadywali się z pierwszych stron gazety o sensacyjnej abdykacji cesarza Wilhelma i sytuacji na froncie, o zawieszeniu broni, ciężkich warunkach rozejmu i spodziewanych następstwach orędzia amerykańskiego prezydenta Wilsona głoszącego prawa wszystkich narodów do samostanowienia. Dla Niemców oznaczało to, że wkrótce na części terenów należących do Rzeszy powstanie państwo polskie.Dla mieszkańców Köslina polityka międzynarodowa zdawała się mieć jednak mniejsze znaczenie niż problemy lokalne. Z lektury zamieszczanych w Kösliner Zeitung obwieszczeń z tamtych dni wyłania się dość ponury obraz sytuacji w mieście. Zarządy koszalińskich banków i kas oszczędnościowych wydały apel, by szanowni klienci nie wpadali w panikę i nie wypłacali pieniędzy z kont, gdyż mogłoby to spowodować perturbacje na rynku. Magistrat podawał terminy wydawania kartek dla dzieci na chleb, cukier mąkę i cebulę na następne 4 tygodnie oraz przypominał o obowiązku okazywania zaświadczeń uprawniających do otrzymania kartek na chleb. Jednocześnie ogłoszono, że tygodniowy przydział masła będzie wynosił 60 gramów na osobę. Z powodu braku dostaw, wstrzymano na dwa tygodnie sprzedaż węgla. Urząd Landrata informował, że w listopadzie na odcinki nr 41 i 48 kart zaopatrzeniowych będzie można kupić 200 m. krawieckich nici bawełnianych. Termin ważności wyemitowanych przez magistrat tzw. Notgeldów pełniących funkcję pieniędzy zastępczych ważnych na terenie miasta przedłużono do stycznia 1919 r. Dramatycznie też brzmiały wezwania władz miasta do zachowania spokoju i dyscypliny w obliczu zwołanej na dzień 11 listopada Radę Robotniczo-Żołnierską manifestacji na Rynku pod hasłem „Wyzwanie chwili". Sprzedam – Kupię...Studiując dziś ogłoszenia drobne zamieszczone przez mieszkańców Köslina w listopadzie 1918 r. można próbować odtworzyć klimat tamtych dni. W czasie coraz większej biedy dominowały oferty sprzedaży: począwszy od domów i mieszkań (również do wynajęcia) poprzez np. łódź żaglową (do celów rybackich, z żaglem, w dobrym stanie, okazyjnie), drewno opałowe, fortepian (mało używany), krowę, prosiaki, po rowery i lampy gazowe. Niejaki Fritz Weier oferował „całkiem bezpieczną hipotekę" za 6000 marek, a mistrz szczotkarski (Kammachermeister) Friedrich Zieroth miał w taniej sprzedaży 800 sztuk mioteł.Przy powszechnym braku towarów nie dziwi obecność takich reklam jak ta, w której rzeźnik Albert Lüttschwager oferuje do sprzedaży jelita bydlęce. ... ZatrudnięBezrobocie jeszcze nie stanowiło dużego problemu, bo zdemobilizowani żołnierze mieli dopiero zacząć powracać z frontów. Sporo ogłoszeń dotyczyło ofert pracy skierowanych w dużej mierze do kobiet. Praca czekała nie tylko na sprzedawczynie i pokojówki, ale także na kobiety mogące pracować w rolnictwie. Koncerty, filmy, kabaretyMimo trudnych warunków, kwitło wciąż życie kulturalne. Na koncert marynarzy z jednostki wodnopłatów w Unieściu zapraszała kawiarnia Pohlenza (Bergstr. 29, naprzeciwko dzisiejszego Empiku). W kinie Wintergarten grano film „Kain" - „monumentalne dzieło w 4 częściach i 20 aktach" z czołówką ówczesnych niemieckich gwiazd filmu niemego. Jako nadprogram można było obejrzeć dwuaktową komedyjkę „Jego pralinka". Pierwsze koszalińskie kino Kammerlichtspiele, które zakończyło swój żywot kilka lat temu jako kino Adria, wyświetlało komedię „Agnes Arnau i jej trzech zalotników" z 28-letnią gwiazdą niemieckiego filmu niemego, Henny Porten, oraz dramat „Maximum" z Friedrichem Zelnikiem. Ciekawostką może być fakt, że ów zapomniany już dziś reżyser i aktor obsadzany w filmowych rolach eleganckich dżentelmenów, rok wcześniej ożenił się z polską aktorką Aleksandrą Gudowiczówną występującą pod pseudonimem Lya Mara, która do momentu pojawienia się filmu dźwiękowego była jedną z najpopularniejszych aktorek filmu niemieckiego. Było to o tyle niezwykłe, że w tym czasie Polacy, którzy oderwali od Rzeszy znaczną część terytorium przyłączając je do odrodzonej Rzeczypospolitej, stali się jednym z głównych wrogów ówczesnego społeczeństwa niemieckiego.  Opcje dodatkowe Artykuł sponsorowany:  Standardowy artykuł Show on front page:  Pokazuj artykuł sponsorowany na stronie głównej Display in:  Otwórz w tej samej karcie Dołącz zdjęcia Zdjęcia: 

Pełna treść wiadomości na: 284889 at http://www.mmkoszalin.eu